คอลัมน์ลับเฉพาะ : วิจัย+สินค้าเกษตร ดึงฐานรากไปสู่ตลาดโลก

          

             อาชีพเกษตรกรหากพูดตามหลักแล้ว มันคืออาชีพที่อยู่คู่กับประเทศไทยมาอย่างยาวนานตั้งแต่บรรพบุรุษ และด้วยประสบการณ์ที่มานานหลายร้อยปีในการทำกสิกรรม ประกอบกับภูมิประเทศของเราที่เอื้อต่อการปลูกพืชผลไม้ จึงทำให้สินค้าเกษตรมีมากมายหลากหลายกลายเป็นที่นิยมของนานาชาติ ทำให้กลายเป็นสินค้าหลักในการส่งออกไปสู่ต่างประเทศ สร้างรายได้ให้กับเศรษฐกิจของประเทศอย่างมหาศาล

ทว่า อาชีพเกษตรกรก็ยังไม่ใช่อาชีพที่ได้ยอมรับจากสังคมมากนัก โดยเฉพาะในเชิงของอาชีพที่สร้างรายได้ อาจด้วยตลอดหลายปีที่ผ่านมา การค้าหรือการทำธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องกับสินค้าเกษตรของเรามักจะมุ่งไปที่ขายผลไม้สด ซึ่งปกติผลไม้ก็อายุสั้นเน่าเสียง่ายอยู่แล้ว แถมยิ่งเมื่อก่อนไม่มีการค้าที่หลากหลายเหมือนเดี๋ยวนี้จึงเน้นไปขายที่พ่อค้าคนกลาง ไหนจะเรื่องปัญหาของความอ่อนไหวของผลผลิตต่อสภาพอากาศที่แปรปรวน ทำให้บางครั้งผลผลิตออกมาน้อยหรือมากเกินไปหรือบางครั้งก็อาจไม่ได้ผลผลิตที่คุณภาพเลย สิ่งที่ไม่อาจควบคุมได้เหล่านี้ย่อมสร้างผลกระทบต่อรายได้ของเกษตรกรไม่มากก็น้อย

จนเมื่อวันนี้วงการวิจัยได้เข้ามามีส่วนเกี่ยวข้องและเชื่อมโยงไปอย่างอุตสาหกรรมทุกประเภทไม่เว้นแม้กระทั้งในวงการเกษตรกรรม ซึ่งผลวิจัยที่เกี่ยวกับเกษตรได้ทำให้ผลิตภัณฑ์เกษตรก้าวข้ามข้อจำกัดได้อย่างน่าเหลือเชื่อ ไม่ว่าจะการยืดอายุผลผลิตเกษตรให้ยาวขึ้นและถึงปัจจุบันแม้ผลไม้สดก็ยังเป็นที่ต้องการของผู้บริโภคอยู่ แต่ผลไม้แปรรูปที่ทำเกิดสินค้าใหม่ ๆ มากมายซึ่งจะสามารถเจาะเข้าสู่ตลาดต่างประเทศและความต้องการที่กว้างยิ่งขึ้น

ผลิตภัณฑ์ลำไยทอดกรอบอบแห้งด้วยเทคนิคการทอดสุญญากาศผลการวิจัยจากมหาวิทยาลัยแม่โจ้ คือตัวอย่างที่ดีในการปรับผลผลิตลำไยที่มีปริมาณมากเกินจนล้นตลาดทำให้ราคาลำไยราคาตก จึงได้มีการวิจัยและแปรรูปเนื้อลำไยทอดกรอบอบแห้งด้วยเทคนิคการทอดสุญญากาศ ซึ่งยืดอายุลำไยได้และต้นทุนยังถูกกว่าการอบแห้งหรืออบกรอบทั่วไป ทำให้ได้กำไรจากผลผลิตลำไยทอดกรอบอบแห้งด้วยเทคนิคการทอดสุญญากาศเพิ่มขึ้นด้วย

นอกจากสินค้าสำหรับรับประทานแล้ว ผลผลิตทางการเกษตรยังสามารถเล่นแร่แปรธาตุผ่านการวิจัยให้กลายเป็นสินค้าเพื่อความงามได้อีกด้วย เช่น มาสก์ไบโอเซลลูโลสจากน้ำมะพร้าวเพื่อใช้ป้องกันการเกิดสีผิวเข้มผิดปกติหลังการรักษาผิวหน้าด้วยแสงเลเซอร์จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่ได้นำมะพร้าว แต่ไม่ว่างานวิจัยเหล่านี้จะดู “เจ๋ง” ซักแค่ไหน ถ้าขาดเรื่องของการตลาดหรือการประชาสัมพันธ์ โอกาสที่จะได้โชว์ว่าประเทศไทยมีวิจัยเจ๋ง ๆ แบบนี้ก็แทบจะไม่มีเลย

นั้นจึงเป็นที่มาของความร่วมมือระหว่างกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ กับสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน) ในการผลักดันผลิตภัณฑ์ผลงานวิจัยผลไม้ของสถาบันการศึกษาชั้นนำสู่ตลาดต่างประเทศ โดยนำร่องผ่าน 4 ผลงานที่ทำมาจากเกษตรได้แก่

1.       น้ำลำไยเข้มข้นกึ่งแท้พร้อมเนื้อลำไยในภาชนะบรรจุปิดสนิท

2.       ผลิตภัณฑ์ลำไยทอดกรอบ-อบแห้งด้วยเทคนิคการทอดสุญญากาศ

3.        ผลิตภัณฑ์รักษาสิวรูปแบบเม็ดบีดและเจลบรรจุเม็ดบีดจากสารสกัดมังคุด

4.       มาส์กไบโอเซลลูโลสจากน้ำมะพร้าวเพื่อใช้ป้องกันการเกิดสีผิวเข้มผิดปกติหลังการรักษาผิวหน้าด้วยแสงเลเซอร์  

นางสาวบรรจงจิตต์ อังศุสิงห์ อธิบดีกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศย้ำชัดว่าสินค้าที่มีนวัตกรรมที่นำวัตถุดิบทางการเกษตรมาผลิต คือสินค้าเป้าหมายในการผลักดันสินค้าไปอยู่ในเวทีต่างประเทศ โดยใช้เครื่องมือของทางกรมที่มีอยู่ผลักดันสินค้าที่มีนวัตกรรมเหล่านี้ออกสู่ตลาดต่างประเทศ ทั้งการนำเข้าร่วมงานแสดงสินค้าทั้งในและต่างประเทศเพื่อแนะนำสินค้าและสร้างโอกาสในการส่งออกให้กับผู้ผลิต การนำเข้าร่วมคณะผู้ประกอบการไปเจรจาธุรกิจในตลาดต่างประเทศ การจัดกิจกรรมส่งเสริมการขายร่วมกับผู้นำเข้า ห้างสรรพสินค้าในตลาดเป้าหมาย เพื่อแนะนำสินค้า และการเชิญให้มาพบปะเจรจากับผู้ซื้อในกิจกรรมเจรจาจับคู่ธุรกิจ (Business Matching)

นับเป็นการส่งเสริมวงการเกษตรไทยที่ถือว่ามาถูกทางอย่างมาก เนื่องจากเกษตรกรรมคืออาชีพหลักและนับเป็นจุดแข็งของประเทศไทย แต่การกระจายองค์ความรู้ให้ไปถึงเกษตรกรเพื่อให้เกิดความก้าวหน้ายังไม่ค่อยเข้มข้นมากเท่าไหร่นัก การดึงเรื่องของวิจัยมาผสมกับสินค้าเกษตรที่มีคุณภาพสูงของเรา ไม่เพียงชูให้ผลิตภัณฑ์ของเรามีความโดดเด่นขึ้นแล้ว ยังเป็นการเสริมจุดแข็งของเราให้เพิ่มมากขึ้น แถมยังเพิ่มไปสู่สินค้าแปลใหม่ ที่ไม่ใช่เพียงการค้าขายผลไม้เป็นลูก ๆ หรือผลไม้อบแห้งแต่ยังเป็นผลิตภัณฑ์ Non Food ได้อีกด้วย ที่เหลือหลังจากนี้คงจะได้เห็นผู้ประกอบการได้นำงานวิจัยสุดว้าวเหล่านี้ไปพัฒนาต่อยอดจนเกิดเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพและสามารถทำการค้าระหว่างประเทศได้

“เพราะไม่เพียงเป็นการโชว์นวัตกรรมสินค้าเกษตรสู่สายตาชาวโลก แต่ยังเป็นก้าวสำคัญของวงการวิจัยไทยในการยอมรับในระดับสากลอีกด้วย”