คอลัมน์ ลับเฉพาะ : โลกร้อนขั้นวิกฤต คนใช้ชีวิตเวลากลางวันไม่ได้

เรื่อง : สกลวรรธน์ ธัญคุณากูลรัชต์

Key Data

ข้อมูลจาก : กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข 1 มกราคม 2559

                                -อุณหภูมิปกติในร่ายงกายมนุษย์                        : 37 องศาเซลเซียส

                                -ค่าความร้อนที่เป็นอันตรายสูงสุดต่อมนุษย์     : 54 องศาเซลเซียส

ประเทศไทยจะมีโอกาสเสียชีวิตจากความร้อนเพิ่มขึ้น

-ปี พ.ศ.2593 จะมีผู้เสียชีวิตจากความร้อน        6,000      ราย

-ปี พ.ศ.2623 จะมีผู้เสียชีวิตจากความร้อน        14,000    ราย

ข้อมูลจาก : ศูนย์ภูมิอากาศ สำนักพัฒนาอุตุนิยมวิทยา 4 พฤษภาคม 2559

-อุณหภูมิสูงที่สุดของประเทศไทย วันที่ 28 เมษายน ปี 2559 มี อุณหภูมิ 44.6 องศาเซลเซียส ล้มสถิติเก่า วันที่ 27 เมษายน 2503 ที่มีอุณหภูมิ 44.5 องศาเซลเซียส

ข้อมูลจาก : สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.) ปี 2559

                        -อุณหภูมิประเทศไทย 40 ปี ข้างหน้ามีโอกาสเพิ่มร้อนเพิ่มขึ้น 0.4-2.6 องศาเซลเซียส

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

                “คนเราทนร้อนได้เต็มที่เท่าไหร่” นับเป็นข้อสงสัยของใครหลายๆ คน ท่ามกลางอากาศที่ร้อนจัดราวกับอยู่ในไมโครเวฟเช่นนี้ เพราะขนาดอากาศร้อนเพียง 35 องศาเซลเซียส ร่างกายก็ระอุเกินจะทนแล้ว ทว่า ทางกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข เคยประเมินความร้อนที่เป็นอันตรายต่อมนุษย์พบว่า ถ้าอากาศมีความร้อน 34 องศาฯ ค่าความชื้นสัมพัทธ์ 100% จะทำให้เกิดอุณหภูมิอากาศสูงถึง 56 องศาฯ ซึ่งเป็นระดับที่เป็นอันตรายต่อมนุษย์มากที่สุดอย่างแน่นอน แต่ความเป็นไปได้ที่จะเกิดนั้นค่อนข้างต่ำ เพราะการเกิดภาวะดังกล่าวจะต้องมีความผันผวนด้านภูมิอากาศขั้นรุนแรง ขณะที่ประเทศไทยอุณหภูมิสูงสุดที่เคยวัดได้อยู่ที่ 44.6 องศาเซลเซียส ซึ่งเป็นระดับอันตราย แต่ก็ยังไม่อันตรายถึงขั้นเสียชีวิต  

อย่างไรก็ตาม สิ่งที่น่าสนใจมากกว่า “คนเราทนร้อนได้เต็มที่เท่าไร่” คือความร้อนของอากาศที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นทุกๆ ปี และไม่มีทีท่าจะลดลงแต่อย่างใด ซึ่งหากสภาพยังเป็นเช่นนี้ต่อไป มีโอกาสที่อากาศจะร้อนเกินกว่าที่มนุษย์จะทนได้แน่นอน และมนุษย์จะต้องเสียชีวิตจากภาวะโลกร้อนเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ โดยสำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.) เคยวิเคราะห์เอาในปี 2559 ถึงภาวะอุณหภูมิที่ร้อนขึ้นทุกปีว่า อีก 40 ปีข้างหน้า สภาพอากาศจะเพิ่มขึ้น 0.4-2.6 องศาเซลเซียส โดยมีผลมาจากโลกร้อนหรือปัญหาสภาวะก๊าซเรือนกระจก ซึ่งหากพูดในทางการแพทย์ โลกคงเป็น “ผู้ป่วย” ที่โดนวินิจฉัยว่ามีอาการทรงกับทรุด ไม่มีวันหายป่วยอย่างแน่นอนและในไม่ช้าโลกจะต้องเสียชีวิตในที่สุดและนั้นหมายถึงมนุษย์อย่างพวกเราด้วย

จากปัจจัยดังกล่าว มนุษย์อย่างเราๆ หากไม่ช่วยกันปลูกป่าหรือลดการใช้คาร์บอนไดออกไซด์ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของภาวะเรือนกระจก คงมีแต่ต้องดูแลตัวเองให้ปลอดภัยจากวิกฤตสิ่งแวดล้อมที่หนักข้อขึ้นทุกวัน ด้วยการกินน้ำสะอาดบ่อยๆ โดยไม่ต้องรอให้ร่างกายบอกอาการกระหายน้ำ และควรลดเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมแอลกอฮอล์ ชา กาแฟ หรือเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูงในช่วงอากาศร้อนจัด เพราะจะทำให้ร่างกายขาดน้ำได้ และอีกความเสี่ยงที่ไม่ควรมองข้ามคือ “การออกกำลังกาย”

(นายจอร์แดน โดนัลด์)

วัน 26 มีนาคม 2560  นายจอร์แดน โดนัลด์ อายุ 21 ปี ชาวสก๊อตแลนด์ นักมวยมืออาชีพได้เสียชีวิตลงระหว่างออกกำลังรีดน้ำหนักก่อนขึ้นชกมวย โดยสาเหตุเสียชีวิตมาจากการออกกำลังกายอย่างหนักท่ามกลางอากาศร้อนจัด บวกกับใส่ชุดหนาสำหรับรีดน้ำหนัก ทำให้ร่างกายขาดน้ำและเกิดอาการช็อกจนเสียชีวิต ดังนั้นควรเลี่ยงออกกำลังกายหนักกลางแจ้งโดยเฉพาะช่วงแดดร้อนจัด และควรพกน้ำดื่มติดตัวอยู่ตลอดเวลา

ทฤษฎี : อากาศร้อน ทำให้คนไม่สามารถใช้ชีวิตในช่วงเวลากลางวันได้

            แม้ฟังดูเป็นไปได้ยาก แต่จากความร้อนที่พุ่งสูงขึ้นได้ส่งผลต่อพฤติกรรมบางอย่างของมนุษย์ไม่มากก็น้อย และในระยะยาวอาจเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตของมนุษย์อย่างถาวรได้ เนื่องจากประชากรส่วนใหญ่ในปัจจุบัน ไม่ได้อยู่กับธรรมชาติ 100% โดยส่วนใหญ่จะหันไปพึ่งอากาศประดิษฐ์อย่างเครื่องปรับอากาศกันมากขึ้น ซึ่งสิ่งนี้จะค่อยๆ สร้างผลกระทบต่อการดำรงชีวิต สังเกตได้ว่า คนเราจะอยู่ในกลางแดดได้ไม่นาน หรือถ้าอยู่นานเป็นระยะเวลาหนึ่งจะส่งผลเสียต่อร่างกาย ขณะที่ช่วงเวลากลางวันหรือช่วงแดดร้อนจัด จะเริ่มเห็นคนพกร่มกันแดดกันมากขึ้นไม่เว้นแม้กระทั่งผู้ชาย หรือบางครั้งก็สัมผัสได้ถึงอาการเพลียแดดเมื่อเดินอยู่กลางแดดที่ร้อนจัดได้บ่อยขึ้น จึงมีความเป็นไปได้ที่มนุษย์จะไม่สามารถดำเนินชีวิตในช่วงกลางวันได้เหมือนปกติ

ผศ.ดร.กัมปนาท ปิยะธำรงชัย ภาควิชาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้พูดกับ คมชัดลึกถึงโครงงการ “ศึกษาเพื่อวางแผนการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศแห่งชาติ” เพื่อเตรียมกลยุทธ์ในการดำรงชีวิตท่ามกลางที่อากาศร้อนขึ้นทุกปี โดยชี้ว่าอุณหภูมิเฉลี่ยปี 2558 มีช่วงที่ร้อนจัดอยู่บริเวณภาคกลาง ผ่านไป 20 ปี พ.ศ.2578 ส่วนร้อนจัดจะขยายเพิ่มขึ้นในภาคเหนือตอนล่าง และถ้าไม่มีปัจจัยอะไรเปลี่ยนแปลง อีก 40 ปี หรือ 2598 อุณหภูมิเฉลี่ยจะร้อนสูงสุดเกิน 28.7 องศาฯ เกือบทั่วภูมิภาค โดย กัมปนาท วิเคราะห์ว่าหากอนาคตอุณหภูมิอากาศร้อนขึ้นถึง 2-4 องศาฯ อาจส่งผลกระทบต่อพฤติกรรมการทำงานเปลี่ยนไป อาทิ การพักกลางวันอาจยาวขึ้นจากหนึ่งชั่วโมงเป็น 2 ชั่วโมง เพื่อเลี่ยงให้พนักงานไม่ทำงานในช่วงเวลาที่อากาศร้อนจัด รวมถึงแหล่งท่องเที่ยว ร้านค้า พิพิธภัณฑ์ ที่เคยเปิดตอนกลางวันถึงเย็น อาจจะต้องเปลี่ยนมาเปิดตอนเย็นถึงดึก เพราะนักท่องเที่ยวไม่เที่ยวช่วงกลางวันอีกต่อไป